Zoek op inhoud

Hoeveel slaap heeft een kind nodig?

Kinderfysiotherapeut geeft tips voor slechte slapers

Slapende kinderen zijn niet alleen heerlijk voor ouders, is ook nog eens heel belangrijk voor de groei van het lichaam en de ontwikkeling van de hersenen. Maar wat als kinderen moeilijk in slaap kunnen komen, bang zijn in het donker of ’s nachts wakker worden?

Jelly Visser is kinderfysiotherapeut bij Bodde Bouman in Dokkum. Het valt haar op dat steeds meer kinderen die bij haar in de praktijk komen voor bepaalde pijnklachten, daarnaast ook slecht slapen. Voor haar was dat de reden om via haar werk de cursus Slaapproblemen bij kinderen en jongeren te volgen. ‘Het belangrijkste wat ik geleerd heb? Dat de nacht een spiegel van de dag is. Dus zorg overdag voor rust in je hoofd, dan slaap je ’s nachts beter. Dat geldt trouwens ook voor volwassenen’, aldus Jelly Visser.

Slaap- en waakritme

Daarom vindt de kinderfysiotherapeut het ook zo belangrijk dat kinderen voldoende bewegen. ‘En dat gebeurt nu te weinig. Daardoor krijgen ze ook te weinig licht, waardoor het slaap- en waakritme verstoord wordt. Dit wordt nog eens versterkt door het gebruik van schermtijd in de avond’, legt Jelly uit. Zij raadt dan ook aan dat kinderen minimaal één uur per dag bewegen en ’s avonds anderhalf tot twee uur voor het slapengaan geen beeldscherm meer zien. ‘Daarin moet je consequent zijn en zelf ook het goede voorbeeld geven. Vroeger deden we blikspuit of stoeprandje buiten, nu zitten kinderen steeds meer op de mobiel. Dat lijkt een mooi rustmoment, maar vergeet niet dat de beelden voor veel nieuwe prikkels zorgen.’

Monsters onder het bed

Als kinderen angstig zijn om te slapen, is het enige wat je volgens Jelly kunt doen: geruststellen. ‘En als kinderen bang zijn voor monsters onder het bed moet je ze vooral serieus nemen. Het licht even aan en samen kijken: nee, er is echt niks. Daarna moet de kamer wel weer donker zijn, een klein nachtlampje aan kan wel. Als je aangeeft dat je in de buurt bent voor het geval ze je nodig hebben, geeft dat een veilig gevoel.’ Vervolgens moeten kinderen zelf in slaap vallen, dat heb je als ouders niet in de hand. ‘Maar je kunt ze wel helpen tot rust te komen, dan komt de slaap vanzelf. In elk geval niet in de stress schieten of zeggen: je gaat nú slapen. Dat werkt averechts.’

Avondritueel

Bij nachtmerries is het verminderen van stress door ontspannings- en ademhalingsoefeningen goed om te proberen. Rustig blijven is sowieso het belangrijkste en ook de voorspelbaarheid van een avondritueel werkt goed. ‘Voorlezen, even een knuffel geven en dan moeten kinderen weten dat het tijd is om te slapen’, stelt Jelly. Veel ouders nemen ’s avonds de dag nog even door met hun kind, maar volgens de kinderfysiotherapeut is het soms handiger om dat ‘piekerkwartiertje’ eerder op de dag te plannen. ‘Soms komen er dan gebeurtenissen naar boven die voor overprikkeling zorgen waardoor het kind weer helemaal “aan” staat.’

Slaapdagboek

In haar praktijk merkt Jelly dat kinderen tegenwoordig veel stress ervaren en overprikkeld zijn. ‘De prestatiedruk is hoog. Daarom is het ook zo goed dat kinderen overdag voldoende rust krijgen om de slaapdruk op te bouwen’, legt Jelly uit. Hoeveel uren slaap een kind nodig heeft? Dat is per kind verschillend, maar ook cultuurbepaald. ‘In Nederland doen we de kinderen graag vroeg naar bed, maar sommigen hebben niet veel slaap nodig en zijn dan vroeg wakker. Let vooral op hoe vrolijk en fit je kind overdag is en houd een slaapdagboek bij. Aan de hand daarvan kun je zien hoeveel slaap jouw kind nodig heeft.’

Adviezen aan ouders

Eén ding is zeker: goed slapen is erg belangrijk voor je hele lijf. Tijdens het slapen rust je lichaam uit. Alles wat in je lichaam plaatsvindt, zoals ademhalen en het rondpompen van bloed, wordt op een lager pitje gezet. Bovendien leer je terwijl je slaapt en heb je als je goed slaapt minder kans om ziek te worden. Kortom, kinderen hebben hun slaap nodig om te groeien en zich goed te ontwikkelen. Mochten de slaapproblemen aanhouden of kinderen last hebben van angst- en paniekaanvallen, dan adviseert Jelly ouders verdere hulp in te schakelen via het consultatiebureau of de huisarts. Op de website www.imhnederland.nl worden onder ‘slapen en slaapproblemen’ ook adviezen gegeven aan ouders.

Tekst: Klasina van der Werf

Hoeveel slaap heeft een kind ongeveer nodig, hoe laat naar bed?

LeeftijdAanbevolenMisschien genoegMisschien nodig
0-3 maanden14-17 uur  11-1318-19
4-11 maanden12-15 uur10-11   16-18
1-2 jaar11-14 uur9-1015-16
3-5 jaar10-13 uur8-914
6-13 jaar9-11 uur7-812
14-17 jaar7-9 uur710-11

Bedtijd 4 tot 6 jaar: ongeveer 18.30 – 19.15 uur
Bedtijd 7 en 8 jaar: ongeveer 19.00 – 20.00 uur
Bedtijd 9 en 10 jaar: ongeveer 19.30 – 20.30 uur
Bedtijd 11 en 12 jaar: ongeveer 20.00 – 21.00 uur

Bovenstaande is dus heel verschillend per kind! Wees hier niet te rigide in.

Kinst net sliepe, lytse bear?

Lytse Bear kin net sliepe, om’t er sa bang is yn it tsjuster. Lytse Bear en Grutte Bear besykje fan alles, mar neat helpt. Sels as Grutte Bear de aldergrutste lantearne foar him oanstekt, kin er noch net sliepe, want it bliuwt bûten wol hiel tsjuster. Mar dan wit Grutte Bear ried…

In prachtich ferhaal oer bangwêzen en net sliepe kinne.

Fryske sliepferskes / Friese slaapliedjes

Ier of let moatte alle berntsjes ris in kear op bêd. En dêrby heart fansels in moai sliepferske. Watfoar ferske song dyn mem altyd? En watfoar ferske sjonge jim no foar jim bern?

Boekresinsje fan Hilde: ‘Wekker wurde!’

Foar ús leit in prachtich ‘pop-up’ flapkeboek. It boek sjocht der moai út, it makket ús nijsgjirrich!

Dit artikel stond in:

Heit & Mem

2023 #3

Yn dit nûmer giet it oer fjouwer generaasjes fan it selde geslacht, in prachtige bernekeamer, machtige foto’s fan bern dy’t wat útfretten ha, moaie boeketips, in artikel oer angst foar de befalling, Willeke Dikland oer hoe’t it is om al betiid yn de oergong te sitten en in artikel oer bern dy’t net goed sliepe kinne.

In protte lêswille tawinske!

Bekijk magazine