Vervroegd in de overgang

Op haar dertigste kreeg Willeke Dikland (nu 40 jaar) last van opvliegers. Ze sliep slecht, had hartkloppingen, vaak blaasontsteking, hoofdpijn en een slecht geheugen. ‘It wie sa slim mei dat switten, it stiigde my nei de holle en de stoom kaam my út ’e earen!’

Willeke dacht dat het kwam door de behandelingen die ze kreeg binnen het IVF-traject. ‘Ik stie stiif fan ’e hormoanen, dus dêr soe it wol troch komme, tocht ik.’ Toen haar werd verteld dat ze vervroegd in de overgang zat, wilde ze dat absoluut niet geloven. Ze wilde samen met haar man een kindje krijgen!

‘As ik gjin mem wurde kin, wa bin ik dan eins? Myn hiele selsbyld foel útelkoar. It lei oan gruzeleminten. Ik fielde my echt in alien. Ik koe my mei gjinien identifisearje. Ik koe gewoan net ien sa as ik, dy’t ek sa betiid yn ’e oergong wie. Myn leeftiidsgenoaten sieten yn ’e lytse bern. Myn suske wie swier op dat momint. Dat woe ik ek sa graach. Dus… ja, it wie echt in hel.’ 

As ik gjin mem wurde kin, wa bin ik dan eins?

Op haar werk had Willeke oudere collega’s die opvliegers hadden en dan riepen: ‘OEH! Ik heb er weer eentje hoor!’ Ze dacht: ja, die heb ik ook, maar ik wil helemaal niet bij jullie horen. Er brak een eenzame tijd aan, waarin ze in de donkerte verbleef met haar verdriet. Het was een proces van rouw; het afscheid nemen van het toekomstbeeld moeder te worden, het verwerken van de niet-gelukte vruchtbaarheidsbehandelingen en tegelijkertijd allemaal klachten die bij de overgang horen.

Vervroegde overgang

Een op de honderd vrouwen raakt voor haar veertigste in de overgang en bij een op de duizend vrouwen gebeurt dat voor haar dertigste. Oorzaken zijn verschillend. Het kan erfelijk bepaald zijn, of door een chromosoomafwijking komen. Sommige chemobehandelingen zorgen ook voor een vervroegde overgang. Bij Willeke was het pure pech. Ze kon bij niemand echt terecht. ‘Je kampe mei hiele oare issues as oare froulju fan dyn leeftiid. Dat makket hiel iensum en ast dat net ferwurkest, dan wurdt it in swart gat. Dêr ha ik wol yn lein. Ik rekke út it wurk, ik skamme my foar myn situaasje. Wat is myn takomst at ik gjin mem wurde kin, tocht ik.’

Relatie

Alleen al om het onder woorden te brengen in de relatie is heel moeilijk. Willeke en haar man verwerkten het allebei op hun eigen manier. Er was nog een optie om eiceldonatie te doen, maar ze vonden dat na alle vruchtbaarheidsbehandelingen beiden te ingewikkeld. Haar man drukte haar op het hart: ‘Ik heb voor jou gekozen om jou!’ Dus ze gingen het leven op een nieuwe manier bekijken. De kinderwens moest een plek krijgen en het toekomstbeeld van een gezin lieten ze met pijn in het hart achter zich.

Kracht!

Hoe veerkrachtig een vrouw is, laat Willeke zien met haar leven. Van wat haar overkwam maakte zij haar kracht. Ze helpt nu vrouwen die vervroegd in de overgang raken. In haar praktijk in Berltsum ondersteunt ze jonge vrouwen. Ook biedt ze online hulp, voor vrouwen die liever in hun vertrouwde omgeving praten. ‘Froulju komme foaral by my foar it emosjonele stik. Do moatst dyn selsbyld wer posityf ûntwikkelje. Dat dogge we bygelyks troch mei in spegel te wurkjen. Hoe sjochsto nei dysels? Watfoar útdrukking hast op it gesicht? Ek dogge we in soad mei beweging. Troch alles sit der in protte spanning yn it liif en troch yn beweging te kommen, giet alle negative enerzjy derút. By my hat dûnsjen in soad holpen en ik gong nei in azemterapeut. Ut ’e holle wei, it liif yn!’

Psychische klachten

Vooral het mentale stuk vraagt veel aandacht. Vrouwen die vervroegd in de overgang komen, raken de aansluiting met hun leeftijdsgenoten kwijt. Als er dan ook nog een kinderwens is, maakt dat het extra moeilijk. Het is belangrijk erover te praten, dan kan de emotionele pijn verwerkt worden. Willeke helpt bij die communicatie: ‘Do boust ûnbewust út beskerming in muorre om dy hinne, dat makket kommunikaasje lêstich. Ek de moodswings dy’t sa by de oergong hearre, leverje fansels net de bêste kommunikaasje op!’ Alles bij elkaar, de psychische en lichamelijke klachten, uit zich dat in verlies van zelfvertrouwen, een vertroebeld zelfbeeld, schaamte (voor het lichaam), boosheid en onzekerheid. ‘En dat dan kear tsien!’ vertelt Willeke, ‘mei dy klachten komme froulju by my.’

Hormoontherapie

Zelf maakte Willeke na een paar jaar de keuze om naar een Vrouwenkliniek te gaan voor hulp. Daar kwam ze terecht in een warm bad. De artsen in die kliniek begrepen haar volledig, omdat zij gespecialiseerd zijn in het vrouwenlichaam. Willeke verbaast zich erover dat deze vrouwenzorg niet vergoed wordt door de zorgverzekeringen. Dat zou echt moeten, vindt ze. Elke vrouw heeft recht op zulke gerichte zorg. De gynaecologe leerde Willeke dat haar eicellen op waren en dat de eierstokken uiteindelijk verschrompelen. Dat wist ze helemaal niet. Ze vond het best heftig om te horen. Het werd haar gelijk duidelijk hoe weinig vrouwen eigenlijk weten over de overgang. Daar rust nog wel een taboe op. ‘Wat der allegear feroaret! Dyn botkwaliteit wurdt minder, dyn spiermassa nimt ôf, dus do moatst echt dyn lifestyle oanpasse yn de sin fan goed ite, suppleminten nimme en in soad bewege om sûn te bliuwen.’ Willeke koos er uiteindelijk voor om met bio-identieke hormoontherapie het verouderingsproces te verlangzamen. ‘It wie wol in drege beslissing, want do moatst elke dei medisinen nimme. Ek dat is in emosjonele belêsting, mar in soad symptomen gean wol fuort.’

Gelokkich 

Na tien jaar is Willeke blij dat ze met haar ervaring vrouwen kan bijstaan. ‘Ik stimulearje froulju har wer frij te fielen en by elkenien freget dat om in oare oanpak. Mar it doel is itselde: dat it in power wurdt, en datst lokkich wurdst mei dysels. Dan kinst de wrâld oan, want dan fielst: ik bin okay. Ik bin wol betiid yn ’e oergong, mar it bepaalt myn libben net mear. Dat is myn missy: om dat nei boppen te heljen. It sit der wol, mar it hat gjin ynfloed mear op dyn funksjonearjen. Der is in hiel goed libben mooglik mei de betide oergong. In fol en ryk libben. En dêryn kinst dy echt hiel gelokkich fiele!’

Kijk voor Willeke haar website: jongevrouwenindeovergang.nl

Tekst: Marieke Vinckers
Foto: Hippe Kiek Fotografie