HCFS: Als je baby een pijnlijke nek heeft
De nekwervels van baby’s zijn nog week en in de hoog-cervicale gewrichtjes kunnen problemen optreden, dat wordt een Hoog Cervicale Functie Stoornis (HCFS) genoemd. Manueel therapeut Erik Visser van TIGRA in Leeuwarden is gespecialiseerd in het behandelen hiervan.
Erik vertelt: ‘HCFS kan ontstaan doordat de baby bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap steeds in een bepaalde houding in de baarmoeder ligt, of door een lichamelijk zware bevalling waarbij de nekwervels geforceerd worden.
Baby’s met nekklachten hebben elke keer als ze bewegen pijn. Daardoor zijn ze niet op hun gemak, huilen ze veel en slapen ze slecht. Baby’s kunnen heel onrustig worden van dat vervelende gevoel in hun nek, ze overstrekken hun hele lijfje en bewegen hun armen en benen asymmetrisch. Sommige baby’s geven veel over, of hebben een sterke voorkeurshouding: ze draaien hun hoofdje steeds naar één kant. Daardoor wordt het hoofdje scheef. Gelukkig trekt dat snel bij na behandeling, áls het door HCFS komt en ik het kan behandelen.
Neem de tijd
Ouders komen vaak bij mij terecht via de verloskundigenpraktijk of het consultatiebureau, maar ook nadat ze op internet hebben gezocht of via mond-tot-mondreclame. De eerste zes weken na de geboorte moet je het overigens altijd even “aanzien”; het kindje is dan nog zo jong, is in feite nog maar net geboren. Je mag gerust de tijd nemen om je baby te laten wennen aan het “in deze wereld zijn”, ook al gaat dat met veel onrust gepaard.
Als ouders met een baby bij mij komen, vraag ik hoe de zwangerschap, de bevalling en de eerste weken zijn verlopen. Ik hoor de klachten aan en doe een lichamelijk onderzoek om erachter te komen of er een functiebeperking in het nekje is of niet. Ook als die er niet is, is de komst van de ouders en baby waardevol: ik kan een stuk onzekerheid bij de ouders wegnemen en hen vertrouwen teruggeven. Als ze weten dat het geen HCFS is, kunnen ze dat “wegstrepen” en verder zoeken. Maar er is niet altijd een oorzaak te vinden voor onrust bij een baby.
Subtiele behandeling
Ik zie baby’s graag in de periode tussen zes weken oud en het moment dat ze voor het eerst gaan zitten. De wervelkolom van een baby ziet er net zo uit als bij een volwassene, maar dan veel kleiner. Ook is de wervelkolom nog niet onderhevig aan de zwaartekracht; baby’s liggen veel. Pas als baby’s hun hoofd gaan optillen, raakt de wervelkolom gewend aan de zwaartekracht. Dus als ze gaan zitten, heeft dat veel impact op de gewrichten. Het is het mooiste als ik een kindje heb kunnen behandelen voordat die fase is aangebroken.
De behandeling zelf is heel subtiel. Ik heb een skeletje in mijn behandelkamer staan waarmee ik kan laten zien waar de wervels precies zitten. Aan de hand daarvan leg ik uit wat ik ga doen. Ik ga op de behandeltafel zitten, het kindje ligt voor me en de ouders staan ernaast; zij kunnen dus alles zien.
Gewrichtjes bewegen
Ik doe een lichamelijk onderzoek naar de hoog-cervicale functie: vind ik wel of niet dat er een gewrichtsbeperking is? Als dat wel zo is, doe ik mobilisaties met mijn vingertoppen: ik beweeg de gewrichtjes heel voorzichtig en stuur ze in de richting waarin ze moeten bewegen. Vaak is het in drie of vier behandelingen opgelost. Bij baby’s werkt alles nog op reflex, bij hen is heel duidelijk te zien waar het vastzit.
Als de functiebeperking is opgelost, is het ook klaar. Baby en ouders hoeven niet meer terug te komen. Je merkt dan dat het hele gezin opgelucht is. Ik ben altijd blij als ik die rust heb kunnen brengen. En ook als het geen HCFS is, dat ik de ouders wel heb kunnen geruststellen.’
Peter van der Stoel, papa van Mindy:
‘Wij werden door het consultatiebureau doorverwezen. Mindy – toen drie maanden oud – had een voorkeurshouding bij het slapen en als gevolg daarvan een enigszins afgeplat hoofdje. Erik kon HCFS uitsluiten en verwees ons door naar een kinderfysiotherapeut. Die gaf tips om Mindy te stimuleren haar voorkeurshouding los te laten. Nu gaat Mindy niet meer steeds dezelfde kant op liggen met haar hoofdje. Wat we andere ouders die HCFS vermoeden aanraden? Geef het aan bij het consultatiebureau en laat je doorverwijzen naar een specialist.’
Familie Heidinga, ouders van Jetta:
‘Jetta had al lange tijd ergens last van; ze protesteerde erg. We lazen op internet een artikel over HCFS, veel van de symptomen deden zich ook bij onze kleine meid voor. Om zekerheid te krijgen zijn we naar de manueel therapeut gegaan. Erik heeft de ruggengraat van Jetta onderzocht en geen afwijkingen gevonden. Wij waren er erg blij mee, Jetta liet duidelijk merken dat ze liever in haar warme Maxi-Cosi was blijven slapen. Als je het vermoeden hebt dat je kindje HCFS of wat dan ook heeft, aarzel niet om een specialist te raadplegen.’