Als je met negatieve gevoelens terugkijkt op je bevalling, zwangerschap, kraamtijd of borstvoedingsperiode, kan dat gevolgen hebben voor de rest van je leven. Dat stelt geboortetraumaconsulent Jantina van der Valk. ‘Spitich genôch leit der in grut taboe op it belibjen fan dat soarte gefoelens.’
De 29-jarige Jantina van der Valk uit Deinum spreekt uit eigen ervaring. Sterker nog, haar eerste bevalling is de reden geweest dat ze geboortetraumaconsulent is geworden. In juli 2016 is haar oudste zoon Ruben thuis geboren. De placenta kwam na de bevalling niet los, waardoor Jantina veel bloed verloor. Met loeiende sirenes werd ze naar het ziekenhuis gebracht. ‘Ik tocht dat ik deagean soe. Mei in hiel raar gefoel gie ik de narkoaze yn en ik waard yn panyk wekker op de intensive care. Ik wie krekt mem wurden, mar myn berntsje wie der net en myn man wie nergens te bekennen.’
Ik moast earst myn eigen befallingstrauma ferwurkje, foardat ik oare memmen helpe koe.
Herstelgesprek
Jantina had tijd nodig om alles te verwerken, maar dat lukte niet in haar eentje. Mensen uit haar directe omgeving stonden voor haar klaar, maar echt begrijpen deden ze het niet. Daarom zocht ze hulp. ‘Yn Fryslân koe ik gjin help fine. Der wie wol gewoane traumaterapy, EMDR, mar gjin help foar befallingstrauma’s. In gat yn ’e soarch. Dêrom tocht ik: dan pak ik it sels wol op.’ Via Google ontdekte ze dat er een opleiding voor geboortetraumaconsulent was, in Renkum. Voordat ze daarmee begon, onderging Jantina eerst zelf een zogenaamd herstelgesprek. ‘Ik moast earst myn eigen befallingstrauma ferwurkje, foardat ik oare memmen helpe koe.’
Moederbrein
De ‘geboortetraumatherapie’ is laagdrempelig en bestaat uit slechts één of twee herstelgesprekken. ‘De mem fertelt oer har klachten en wat der bard is. Werbelibbing is net winsklik. Ik freegje just wat der oars moatten hie. As se dat beskriuwt en har de ideale situaasje foarstelt, komt de fokus te lizzen op wat wól moai wie en ferdwine de negative gefoelens en klachten.’ Het ontstaan van een geboortetrauma heeft volgens Jantina alles te maken met het moederbrein. Als je zwanger bent, ontstaat in het intuïtieve gedeelte van je hersenen als het ware een nieuw groepje hersenverbindingen. Dit stuurt je aan tijdens de bevalling. Maar als je deze basisbehoeften niet mag volgen, kun je niet op je intuïtie vertrouwen. Daar kun je een slecht gevoel aan overhouden.
Gevolgen
Dat slechte gevoel kan al ontstaan door één opmerking van mensen die om je heen staan tijdens de bevalling. Jantina: ‘Soms kin in frou mei in “befalling neffens it boekje” der dochs in negatyf gefoel oan oerhâlde. Oaren sizze dan: it is ommers goed gien? De befalling is no ienkear heftich, dat heart der by. Mar as dyn gefoel oars is, dan kinsto dêr de rest fan dyn libben lêst fan hawwe.’ Voorbeelden van klachten zijn: een knoop in je maag hebben als je aan de bevalling terugdenkt, niet met de foto’s aan de slag kunnen, problemen met de borstvoeding, moeite hebben met de moeder-kind hechting, postpartum depressie, (extreme) prikkelbaarheid, vermoeidheid, continu onder spanning staan, huilen bij de herinnering aan de bevalling of verdrietig worden als je bij iemand anders op kraambezoek gaat, helemaal niet kunnen praten, en posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Dit is veel meer dan alleen een geboorteplan.
Geboorteplan
Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Daarom helpt Jantina vrouwen ook bij het opstellen van een geboorteplan. Ze maakt daarbij gebruik van het zogenaamde Meadiarium van Eliane Coutinho. Dit is veel meer dan alleen een geboorteplan. Hierin verwerken vrouwen niet alleen hun wensen en verwachtingen ten aanzien van de bevalling, maar ze schrijven ook op wie ze zijn als mens, waar ze op dit moment staan, waar ze tegenop zien, wat hen zou helpen, hoe ze de zwangerschap beleven, of hoe ze de vorige bevalling hebben ervaren. ‘Sa makkest it echt persoanlik. Foar ferloskundigen is it in prachtich middel om te sjen wa’t se foar harren ha. En memmen fine it soms dreech om guon dingen te fertellen. Opskriuwen giet faak makliker’, zegt Jantina.
Nooit weer
Na haar eerste bevalling dacht Jantina: dit nooit weer. Inmiddels is ook haar tweede zoontje Thomas geboren. Hij kwam vier weken te vroeg. ‘It wie in hiele moaie befalling, diskear sûnder bloedferlies. Ik sjoch der mei in goed gefoel op werom. De earste befalling sil ik noait ferjitte, mar ik kin der goed oer prate sûnder emosjoneel te wurden en sûnder negative gefoelens. De herinnering is no “neutraal”.’ Ondertussen geniet Jantina van haar twee zoontjes, die nu 3 en 1 jaar zijn. ‘Ik bin bliid dat ik myn befallingstrauma ferwurke ha en dat ik genietsje kin fan ús twa boefkes. Dat gun ik oare froulju ek.’
Meer informatie: www.wijdragen.nl
Tekst: Klasina van der Werf
Ut: De Lytse heit&mem nr.8